We staan aan het begin van een nieuwe technologische revolutie, de 4.0. Deze revolutie zorgt voor fundamentele veranderingen in de manier waarop we leven, werken en ook met elkaar omgaan. Maar wat houdt het precies in? In hoeverre is deze anders dan de voorgaande revoluties? En wat zijn nu de gevolgen voor de arbeidsmarkt?

 

De eerste en tweede industriële revolutie

Voor de eerste en tweede industriële revolutie gaan we eeuwen terug in de tijd.
Terwijl de eerste industriële revolutie (rond 1750) gericht was op ijzer, stoomtechnologieën en textielproductie, draaide de tweede rond staal, spoorwegen, elektriciteit en chemicaliën. De telegraaf, radio, verbrandingsmotor en de olie-industrie deden hun intrede. Het handwerk op kleine schaal, ambacht, werd vervangen door machines in grote, rokende fabrieken.  Deze machines konden maar één ding, maar dan wel veel sneller en goedkoper dan de mens. Er zijn momenten geweest dat boze arbeiders de machines kapotsloegen omdat die hun werk overnamen.

Gevolgen voor de arbeidsmarkt

  • Er ontstonden grote fabrieken waar bijvoorbeeld kleding werd gemaakt.
  • Handarbeiders op het platteland raakten werkloos en werden gedwongen om werk te gaan zoeken in de stad.
  • Uitbuiting en kinderarbeid waren iedere dag aan de orde. Pas aan het begin van de twintigste eeuw, met de introductie van de Leerplichtwet, kwam er een einde aan kinderarbeid.

Sindsdien zijn de machines nog steeds verder geperfectioneerd. Ze doen steeds meer dingen tegelijkertijd en werken nóg sneller, beter en flexibeler.

Monique van der Hart

Monique van der Hart

Senior Coach

”Je zal nooit echt succes behalen als je niet datgene doet wat je leuk vindt”.

De derde industriële revolutie

De derde industriële revolutie hebben we grotendeels bewust meegemaakt. Door de uitvinding van de computer begin jaren vijftig en de ontwikkeling daarna, werd het mogelijk om informatie bijna overal ter wereld te raadplegen. Deeltaken van productie konden op meerdere (goedkopere) locaties uitgevoerd worden wat grote schaalvoordelen opleverde.  Lopende bandwerk werd vervangen door automatisering en just-in-time productie. Ook administratieve- en kantoorwerkzaamheden werden vereenvoudigd, denk bijvoorbeeld aan het gebruik van tekstverwerkers in plaats van typemachines. Al snel was de personal computers niet meer weg te denken.

Gevolgen voor de arbeidsmarkt

  • Baanonzekerheid in lager opgeleid werk
  • Veel arbeid wordt uitbesteed aan andere landen
  • Flexibilisering van de arbeidsmarkt

 

De vierde industriële revolutie of de digitale revolutie

De digitale transformatie van economie en maatschappij is inmiddels in volle gang.  Het moment is bereikt dat alle grote digitale trends hun tipping point bereikt hebben: Social, Mobile, Analytics en Cloud (SMAC).  Ze zijn volwassen geworden, vloeien in elkaar over en versterken elkaar wederzijds. Gartner noemt dit de Nexus of Forces. Hieraan worden nu Internet of Things, Artificial Intelligence (AI) en virtual reality (VR) aan toegevoegd, technologie die voor nog meer versnelling zorgen.

Digitale Darwinisme wordt de norm: verander of verdwijn

De digitale revolutie raast ook over het bedrijfsleven; oude verdienmodellen verdwijnen, nieuwe komen ervoor in de plaats. In toenemende mate vervagen de grenzen tussen de fysieke, digitale en biologische wereld. Zo transformeren banken langzaam maar zeker tot IT-bedrijven die financiële diensten aanbieden. Was de gemiddelde levensloop van grootbedrijven in 1950 nog 65 jaar, intussen is deze teruggelopen naar minder dan 25 jaar. (Uit ‘de digitale Transformatie’ door Withold Kepinski en Adjiedj Bakes.)

Binnen 20 jaar zal zo’n 47 procent van de huidige banen in de VS geautomatiseerd worden. Dit gebeurt door onder meer robotisering en de toepassing van nanotechnologie, kunstmatige intelligentie en 3d-printers. Met name administratieve functies en kantoorbanen worden hard geraakt. Ook zullen veel tussenhandelaren en tussenpersonen niet meer nodig zijn.

Voorbeelden daarvan van zijn het verlies van administratieve functies bij de banken ING, Rabo en ABN door automatisering.

 

Nieuwe kansen èn bedreigingen

De vierde industriële revolutie levert zowel nieuwe kansen op als nieuwe bedreigingen, maar permanente ontwikkeling is nodig!

Met de toevloed van nieuwe producten, technologieën en werkmethodes zullen werknemers creatiever moeten worden om de vruchten te kunnen plukken van alle veranderingen die op ons afkomen. Jeroen Busscher, managementauteur van onder andere ‘Onbeperkt houdbaar’ schrijft dat vaardigheden steeds sneller commodity’s of bulkproducten worden. Wat gisteren nog een waardevolle kwaliteit was, is vandaag middelmaat, rijp voor outsourcing naar een lagelonenland of een gespecialiseerd en goedkoop bureau. Permanente ontwikkeling is dus nodig, in een steeds hoger tempo. Hoe passen we ons zo goed mogelijk aan en hoe blijven we interessant voor de arbeidsmarkt?

 

In mijn volgende blogs ga ik het hebben over:

. De nieuwe kansen op de arbeidsmarkt

. De bedreigingen op de arbeidsmarkt

. De 4de industriële revolutie: hoe blijven we interessant voor de arbeidsmarkt?