Judith Driece
Senior Coach
Voeren van online sollicitatiegesprekken: uitdagingen en valkuilen
Al jaren bereid ik mensen voor op het voeren van sollicitatiegesprekken en regelmatig denk ik “in al die tijd is er eigenlijk niet zo heel veel veranderd”. Als coach bereid je kandidaten immers voor op lastige vragen, laat je mensen hun kwaliteiten én de onderbouwing formuleren en let je op de presentatie.
Totdat ik enige tijd geleden, gedwongen door de lockdown, één van mijn kandidaten online moest voorbereiden op een sollicitatiegesprek. Tijdens het oefenen gaf zij prima antwoorden maar om één of andere reden was er geen echt contact. Het duurde even voordat ik door had dat dit kwam doordat zij naar mij keek op het scherm en niet in de camera. Hierdoor kwam één van de basisregels binnen de communicatie direct onder druk te staan; in communicatie draait het namelijk voor 7% om woorden, 38% om stemgebruik en voor 55% om lichaamstaal. De invloed van het non-verbale deel is groot en de manier waarop iemand iets zegt, doet er vaak meer toe dan wat er precies wordt gezegd. In dit geval ontbrak het oogcontact. Houding en oogcontact lijken bij onlinegesprekken dus nog belangrijker dan tijdens fysieke gesprekken.
Opeens realiseerde ik mij dat het voeren van een sollicitatiegesprek online op meerdere punten anders is dan het voeren van een sollicitatiegesprek op locatie en dat dit van de kandidaten een ander manier van voorbereiding vraagt. Voor het corona tijdperk experimenteerde een aantal organisaties met het afnemen van online sollicitatiegesprekken. Niemand had een jaar geleden kunnen bedenken dat het voeren van een sollicitatiegesprek online “het nieuwe normaal” zou worden in de wereld van werving en selectie. Het ligt in de lijn der verwachting dat het afnemen van online sollicitatiegesprekken door bedrijven een blijver is; in ieder geval voor het eerst gesprek.
We hebben dus te maken met nieuwe uitdagingen en valkuilen bij het voeren van een sollicitatiegesprek. Tijd dus om een aantal punten op een rij te zetten waarmee je als sollicitant je voordeel kunt doen als je binnenkort een online sollicitatiegesprek hebt.
De technische voorbereiding
- Zorg dat je het gesprek kunt voeren in een ruimte met een pc met webcam/camera, een werkende microfoon en goed werkende wifi.
- Voer het gesprek niet op je telefoon! Dit geeft een minder en onrustiger beeld.
- Weet welk programma de werkgever gebruikt (Skype, Zoom, Teams, Google Meet etc.).
- Test dit alles vooraf met iemand en check gelijk of je camera en microfoon werken.
- Zorg dat je gezicht goed zichtbaar is op het midden van het scherm. Stel de camera op ooghoogte in.
- Kijk hoe het staat met je afstand tot de camera en de lichtinval (laat het licht op je gezicht schijnen vanaf de voorkant).
De ruimte
- Voer het gesprek in een rustige ruimte. Zorg dat je niet gestoord wordt door huisgenoten, kinderen of huisdieren.
- Let op waar je camera op gericht staat. Zorg dat de kamer is opgeruimd. Sommige softwareprogramma bieden de mogelijkheid gebruik te maken van een neutrale virtuele achtergrond.
Uiterlijke verzorging
Voor elk sollicitatiegesprek is het van belang dat je nadenkt over hoe je overkomt. Bij online gesprekken is dit eigenlijk nog belangrijker. Realiseer je dat online beeld bij de ander heel direct binnenkomt.
- Zorg ook online voor nette, neutrale kleding waarin je je prettig voelt.
- Houd rekening met de kleur van je kleding t.o.v. de achtergrond (witte kleding t.o.v. een witte muur kan zorgen dat je wegvalt).
- Gebruik je make-up; houd het dan bescheiden.
- Kies voor minimale sieraden.
Communicatie
- In alle gesprekken is oogcontact belangrijk. De valkuil bij online solliciteren is dat je als kandidaat naar je gesprekspartner op het scherm kijkt. Hierdoor is er juist geen oogcontact. Zorg daarom dat je voldoende in de camera kijkt. Tip: maak gebruik van een “reminder” op het toetsenbord of naast je camera waarop je aangeeft dat je in de camera moet kijken.
- Zorg voor een goed afgestelde stoel waarin je rechtop zit en je armen op de tafel/bureau voor je kunt leggen.
- Praat duidelijk en vriendelijk in de microfoon.
- Valkuil bij online communicatie is het door elkaar heen praten; luister goed en laat de ander uitpraten voordat je antwoord.
Overig
- Leg je CV, brief en vacature voor je neer en gebruik ze als hulpmiddel voor wat je wilt vertellen (highlight eventueel de punten die je onder de aandacht wilt brengen). Voordeel van online solliciteren is dat de werkgeven dit niet ziet!
- Wees ook voor een onlinegesprek op tijd.
- Denk na over een plan B bij eventuele technische problemen (telefoonnummer gesprekspartner bij de hand, link met de uitnodiging gemakkelijk te vinden in je telefoon).
- Ligt je telefoon in de buurt; zorg dat deze uitstaat.
Online solliciteren vraag dus nogal wat van jou als sollicitant. Vergeet tijdens deze voorbereiding niet dat je jezelf ook nog op een andere manier moet voorbereiden op het gesprek:
- Ken de functieomschrijving.
- Weet waarom jij geschikt bent voor de baan: ken je motivatie en kwaliteiten.
- Oefen je antwoorden op moeilijke vragen
- Zorg dat je zelf vragen hebt die je wilt stellen
Afgelopen week kreeg ik overigens een telefoontje van mijn kandidaat dat zij was aangenomen voor de baan !