Raymond Lagraauw
Coach
Wat als we met de verkeerde vragen beginnen?
“Maar als we met de verkeerde vragen beginnen, als we het motief niet begrijpen, dan sturen zelfs de juiste antwoorden ons uiteindelijk de verkeerde kant op”.
Deze zin vat compleet samen wat voor mij in 2020 de meest belangrijke les is geweest. Deze les wil ik jou in deze blog ook graag meegeven. Bovenstaande zin is afkomstig van de eerste pagina van een boek van Simon Sinek. Sinek is een bekende TED-spreker en schreef dit boek als een soort manifest voor beter leiderschap. De theorie die hij beschreef in dit boek kan echter ook gebruikt worden om beter leiding te nemen in jouw eigen loopbaankeuzes.
Het boek heet “Begin met het waarom”, en de titel geeft wellicht al weg wat de eerste vraag zou moeten zijn. Simon stelt in zijn boek namelijk een theorie voor die hij de “Golden Circles” noemt. Kort gezegd stelt die theorie voor om de volgende vragen te stellen, in deze volgorde:
- Waarom?
- Hoe?
- Wat?
Van origine is de theorie toegespitst op leiderschap en stelt deze dat een goede leider altijd een helder antwoord heeft op de vraag: “Waarom doe ik wat ik doe?”. De argumentatie van Simon hierbij is; “Mensen volgen je niet om wàt je doet, maar om waarom je het doet”. Zoals gezegd is deze theorie ook goed toepasbaar op het maken van de juiste loopbaankeuzes.
Waarom is deze theorie nou zo belangrijk? (goede vraag ?) Omdat de meeste mensen, waaronder ik zelf, voor lange tijd deze vragen precies in de omgekeerde volgorde stellen! Dit is ook de reden dat 40% van alle werkende mensen in Nederland in 2019 ontevreden was over hun werk[1]. Wanneer mensen uit deze 40%-categorie gevraagd wordt waarom ze niet tevreden zijn met hun baan, schieten ze vaak direct in de wat-modus; “Mijn baas is een eikel”, “Ik verdien te weinig”, “Mijn werkdagen zijn te lang”. Wanneer ze vervolgens naar een nieuwe baan switchen zijn weliswaar de omstandigheden anders, maar de onderliggende oorzaken niet verdwenen.
De echte oorzaken kunnen alleen beantwoord worden met een waarom-vraag; “Waarom ervaar jij die baas van je als een eikel?”. Een waarom-vraag is per definitie een vraag die meer tijd kost om te beantwoorden dan een wat-vraag, en je zal soms de waarom-vraag ook een paar keer achter elkaar aan jezelf moeten stellen om tot een goed antwoord te komen. Het stellen van de waarom-vraag verlangt namelijk dat je bij jezelf graaft naar onderliggende waarden die ten grondslag liggen aan de ontevredenheid. Je kunt je baas namelijk om verschillende redenen een eikel vinden, met potentieel andere waarden van jezelf die in het geding komen.
Het niet beantwoorden van de waarom-vraag is als een boogschieter die geblindeerd op zijn doel probeert te schieten. Hij kan de loopbaanpijl nooit de juiste richting geven. Onthoud wel; ook een niet-geblindeerde boogschieter schiet wel eens mis, maar heeft dan in ieder geval de mogelijkheid om zijn volgende schot bij te stellen met een goed geplaatste waarom-vraag!
[1] Monsterboard, 2019.