SMART doelen stellen

SMART wordt vaak gebruikt als hulpmiddel wanneer mensen zichzelf doelen stellen. Hieronder een paar voorbeelden:

• Een opleiding starten
• Van baan veranderen
• Stoppen met roken
• Gewicht verliezen

Stel je wilt van baan veranderen, maar je vindt dat ook spannend. Je merkt dat je het steeds uitstelt om echt met je plan aan de slag te gaan.

SMART kan je helpen om het plan concreet te maken en uitvoerbaar:

S: je maakt je doel specifiek.

In bovenstaand voorbeeld: ik wil een baan vinden in de zorg.

M: je maakt je doel meetbaar.

In het voorbeeld: je verbindt meetbare gegevens aan je doel, zoals bijvoorbeeld, hoeveel uur je wilt werken en hoe ver je reistijd mag zijn.

A: je maakt je doel acceptabel.

In het voorbeeld: stel je doel was eerst een baan voor 36 uur. Je merkt dat dat niet acceptabel is, omdat je dan te weinig tijd overhoudt voor je studie die je naast je werk doet.

R: je maakt je doel realistisch.

In het voorbeeld: als je doel is om in de zorg als psycholoog te gaan werken, maar je hebt een MBO-opleiding, dan is dat geen realistisch doel.

T: je maakt je doel tijdsgebonden.

In het voorbeeld: je verbindt een aantal maanden aan je plan, bijvoorbeeld: ik wil over 6 maanden een baan hebben.

Als je deze stappen hebt doorlopen wordt je doel:

Ik heb binnen 6 maanden een baan in de zorg op MBO-niveau, waarbij ik volwassenen begeleid bij hun psychische problemen. Ik wil 24 uur werken en maximaal 30 kilometer reizen.

Aan SMART kun je dan nog iets toevoegen:

SMARTIE

I: is je doel inspirerend?

In bovenstaand voorbeeld: word je blij van het uiteindelijke doel? Zo niet, dan is het goed om de stappen opnieuw te doen en te kijken waar voor jou nog de valkuilen zitten.

E: heb je doel in eigen vermogen?

Dit betekent, kun je je doel zelf behalen zonder dat je daarvoor anderen nodig hebt? In het voorbeeld heb je het in eigen vermogen, tenzij er op de arbeidsmarkt een groot overschot is aan MBO-ers in de zorg. Dan kan het zijn dat je de hulp van je netwerk nodig hebt om een baan te vinden. Dan is het goed om dat aan je “doelformulering” toe te voegen:

Ik heb binnen 6 maanden een baan in de zorg op MBO-niveau, waarbij ik volwassenen begeleid bij hun psychische problemen. Ik wil 24 uur werken en maximaal 30 kilometer reizen. Ik ga mijn netwerk actief benaderen om hen te vragen mij bij mijn zoektocht te ondersteunen.

Als je echter van baan wilt veranderen, maar je hebt nog geen idee wat je nieuwe werk moet gaan worden…

Dan gaat SMART er anders uitzien, dan kan je doel worden:

Ik ga binnen 1 maand een loopbaancoach benaderen die ervaring heeft met mensen die een carriereswitch willen maken. Ik wil een traject volgen waarbij ik zicht krijg op wat ik kan en wat ik wil. Over een half jaar wil ik het traject hebben afgerond. Dan weet ik wat mijn vervolgstappen gaan worden.

En soms werkt SMART niet en vraagt jouw doel eerst om dromen en groots fantaseren. Daarna kun je dan kleine stappen wel weer SMART maken.